Türk Sürücü Belgesinin (Ehliyet) Almanya'da Tanıtılması*

Eyaletlere göre farklı düzenlemeler olmakla birlikte, süresiz ya da çalışma izni içeren uzun süreli oturum izni (vize) olan veya Alman vatandaşlığına geçmiş bir Türk Almanya'da bir yıl ya da altı aydan fazla kalınca yasal bir şekilde araç trafiğine çıkmak için Türk ehliyetini Alman ehliyetine çevirtmek zorunda. Bunun için baş vuru yapacak kişi bir Alman sürücü okuluna (Fahrschule) gidip bir tür sözlü sınav ve direksiyon sınavından geçmesi gerekiyor. Bu en az 500 avro'ya mal olan bir uygulama ve tabi bu da para ve zaman kaybı demek. Oysa ki bu durum, Lüksemburg'taki Avrupa Yüksek Mahkemesi'nin 29 Nisan 2004 tarihli kararına göre, AB ülkeleri arasında böyle değil; her hangi bir AB ülkesine ait sürücü belgesi diğerinde de geçerli (haber için tıklayınız...) Öyleyse:
1- AB ülkesi olmasa bile tek başına Türkiye'den alınan ehliyetin bir yıl veya 6 ay süreyle yeterli görülüp daha sonra geçersiz sayılması mantıksız, ama öte yandan hukuki bir yaklaşım da değil.Türk ehliyeti ile trafiğe çıkılması tehlikeli bulunuyorsa bu süreli izin niye?! Eğer Türk ehliyetine sahip biri izin verilen süre içinde ehliyetini geçersiz kılacak her hangi bir trafik suçu işlemediyse bu uygulama tamamıyla haksızdır.

2- Konunun diğer yönü, son okuduğum bir haberden kaynaklanıyor. Habere göre Alman Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı Dr. Klaus Dienelt, “Serbest dolaşım Türkler’in 1972’de imzalanan Katma Protokol’den kaynaklanan kazanılmış hakkı. Almanya gereken yasal düzenlemeyi bu yıl sonuna kadar yaparak Türkler’e vizeyi kaldıracak. Bunu bütün AB ülkeleri yapmak zorunda. Yapmayana dava açın” demiş (haber için tıklayınız...) 

Eğer söz konusu Katma Protokol Türk vatandaşlarına Türkiye'nin AB vatandaşlarına tanıdığı türden bir serbest dolaşım hakkı tanıyorsa bu karşılılık ilkesi ehliyetler için de geçerli olmalı diye düşünüyorum. Çünkü Türkiye'nin AB ülkelerine ait sürücü belgelerine her hangi bir kısıtlama getirmesi söz konusu değil.

Bildiğim kadarıyla Türk sürücü belgelerine getirilen kısıtlama da tıpkı vize uygulaması gibi 1980'den sonra, yani bu Katma protokolden sonra çıkarılmış keyfi bir uygulama. Bu durumda Almanya'da ya da herhangi bir AB ülkesinde yaşayan Türk ehliyetine sahip bir kişi ehliyetinin sınavsız sualsiz AB sınırları içinde kullanabilmesi ya da oturduğu ülkenin ehliyetine çevirebilmesi gerekir.

Eğer başvuru yapılan trafik dairesi bu istemi ret ederse alınan yanıtla konu mahkemeye götürülüp iç hukuk yollarından sonuç alınamazsa gerekirse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gidilerek sonuç alınabilir.

Vakti ve parası olanın Türk ehliyetini bu yolla tanıtmayı bir denemesi tavsiye edilir*.

* Her ne kadar bir hukuki tutarlılık zemininde Türk sürücü belgesinin Almanya ve diğer Avrupa Birliği ülkelerinde tanınmasını talep ediyorsak da sürücü belgesi olan her kişinin gerçekten bu belgeyi "hakkını vererek, gerekli eğitim süreçlerini ve sınavlarını yasa dışı yollara baş vurmadan" eksiksiz tamamladıklarına dair vicdani kanaatlerinin tam olması gerektiği açıktır. "Kestirme yollardan alınmış bir sürücü belgesiyle" trafiğe çıkanın yalnızca kendinin değil; tamamen suçsuz başkalarının da can ve mal güvenliğini tehlikeye attığı unutulmamalıdır. Yani burada Türk veya başka ülke sürücü belgesi olanın her ne pahasına olursa olsun bunun geçerliliğinde ısrar  etmesini ve trafiğe çıkmanın bir yolunun bulmasını savunmuyoruz.

soru: ...Ben Almanya'da gecici süreyle ikamet eden birisiyim. Yani Almanya'da oturmuyorum isim geregi 2 yillik bir proje icin buraya geldi. daha önce de 2 yil Berlin de ögrenci olarak bulunmustum. Aradaki zarfta Türkiye'de calisitim.

Bu ehliyet konusunda temelli oturum izni olmayan bir Türk vatandasinin araba kullanma lisansi icin 6 ay gecince 500 euro ödemek zorunda olmasi hic akla uygun gelmiyor. Hukuki bir sürec baslatilabilir mi bu konuda bilginiz var mi diye sormak istedim?

Zira ben 6 ay sonra Türkiye ye döndükten sonra. Tekrar Almanya'ya turistik amacla geldigimde bile, gecici oturma izinleri ile Almanya daha öncebulundugum icin araba kullanamiyorum anladigim kadariyla. Akla yatkin bir durum degil. Illa Almanya'da temelli kalici göcmen mi olmak gerekiyor. A.K.